سته از هزاران سال پیش در خاورمیانه کاشته میشده است. کشورهایی مثل ایران، سوریه، ترکمنستان و افغانستان از تولیدکنندگان اصلی این محصول بودند. در حال حاضر نیز، ایران، آمریکا و چین سه کشور برتر در تولید پسته و صادرات آن به حساب می آیند. پسته سرشار از مواد مغذی است و فواید زیادی برای سلامتی دارد. با این حال، پسته دارای خواص منحصربفرد است که آن را از سایر آجیلها برتر میکند. خواص پسته به عنوان یکی از مغزهای فوقالعاده سالم و پر از ویتامینها، مواد معدنی و مواد ضروری برای بدن است؛ و شناخت ای آجیل به ۷ هزار سال قبل از میلاد بر میگردد. در بین آجیلهامصرفی ما، پسته جایگاه ویژهایی دارد.
پسته میوهای مفید و سرشار از مواد مغذی است که برای رشد و حفظ سلامت بدن بسیار مهم هستند. مقدار 100 گرم پسته حاوی:
ویتامین B6 یکی از مهمترین مواد غذایی موجود در پسته است که نقش مهمی در بدن انسان دارد. از جمله فواید این ویتامین برای سلامتی بدن میتوان به تنظیم قند خون و تشکیل هموگلوبین، اشاره کرد. عنصر مهم دیگر پتاسیم است. پتاسیم موجود در پسته از پتاسیمی که درنصف یک موز وجود دارد بیشتر است.
از نظر طب سنتی، پسته طبعی گرم و خشک دارد . و این آجیل خونساز است و برای کمخونی و زنان باردار بسیار مفید است. از دیگر خواص پسته میتوان به تقویت مغز، آرامبخش بودن برای اعصاب، تقویت معده، درمان اسهال و تسکین سرفه اشاره کرد. در طب سنتی حتی پوست سبز پستهی تازه نیز فواید زیادی دارد. از مهمترین آنها میتوان، رفع بوی بد دهان، درمان زخمهای دهانی، تقویت و استحکام لثه و درمان حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد.
آنتی اکسیدان نقش مهمی در حفظ سلامت بدن انسان دارد. اگر موادی بنام رادیکالهای آزاد مقدارشان در بدن انسان زیاد باشد این مواد به بافت سلولهای بدن آسیب زده و ریسک ایجاد بیماریهایی مانند سرطان و بیماریهای قلبی را افزایش میدهند. پسته دارای آنتیاکسیدانهایی به نام پلیفنول و توکوفرول به میزان زیاد است. این آنتیاکسیدانها، ریسک بروز بیماریهای قلبی و سرطان را تا حد زیادی کاهش میدهند. لوتئین و زیگزانتین نام دو آنتیاکسیدان دیگر هستند که برای سلامتی چشم، مفیدند. و از چشم در برابر آسیب نور آبی و بیماری لکه زرد محافظت میکند.
در میان انواع آجیلها، پسته بیشترین میزان آهن را دارد. آهن آن چهار برابر بیشتر از آهن موجود در بادام ، بادام هندی و فندق است. پسته منبعی غنی از پروتئین، ویتامین E، کلسیم و منگنز میباشد. به این ترتیب پسته بهترین منبع خوراکی برای رفع کمخونی است.
پسته بعد از بادام بیشترین میزان پروتئین را دارد. ۲۰ درصد از وزن پسته را پروتئین تشکیل میدهد. همچنین، پسته دارای مواد مهم دیگری به نام آمینو اسید میباشد که عامل اصلی تشکیلدهنده پروتئین به حساب میآید و در پسته مقدار آن بیشتر از هر نوع آجیل دیگراست. فواید این آمینواسیدهای موجود در پسته برای سلامتی بسیار مهم است، زیرا خود بدن نمیتواند این آمینواسیدها را تولید کند. به همین دلیل، با خوردن غذاهایی که حاوی آنها هستند، میتواند آنها را جذب کند.
نقش آمینواسیدها غیر از اینکه در تشکیل پروتئین در بدن، مهم میباشد، وجود برخی از آنها برای کارکردهای بدن لازم و ضروری است. مثلاً، آمینو اسیدی بنام آرژنینآل که حدود دو درصد از آمینو اسیدهای موجود در پسته را تشکیل میدهد. بدن انسان این آمینواسید را جذب کرده و آن را به نیتریک اکسید تبدیل میکند.
به این ترتیب، پسته منبع غذایی مناسبی برای تأمین پروتئین و آمینو اسیدهای ضروری بدن، به ویژه در گیاهخواران است.
پسته میتواند به داشتن موهایی محکم و انعطافپذیر کمک کند.پسته حاوی مقدار زیادی بیوتین است که با ریزش مو مبارزه میکند. علت اصلی ایجاد ریزش مو کمبود بیوتین در بدن است. پسته برای رفع کمآبی و موخوره و یا سایر مشکلات مرتبط با موها مناسب است. پسته، ریشههای مو را تقویت میکند.
خوردن پسته و کلاً آجیلها برای کمک به کاهش وزن مؤثر است. با توجه به اینکه پسته دارای چربی زیادی است اما عامل مؤثری که باعث میشود پسته یک ماده غذایی مفید در کاهش وزن باشد، این است که چربی موجود در آن کاملاً جذب بدن نمیشود.پسته به علت داشتن مقدار زیادی پروتئین و فیبر، میتواند باعث ایجاد حس سیری در فرد شود.
مصرف فیبر برای سلامت روده و سیستم گوارشی اهمیت زیادی دارد. فیبر باعث افزایش حجم مدفوع شده و باعث تسهیل حرکت آن در روده میشود. بوتریک اسید یک اسید چرب مفید است که انرژی را برای سلولهای روده تولید میکند و خوردن پسته میتواند مقدار این اسید چرب را در بدن افزایش دهد.
دلیل این که پسته میتواند برای زخم معده مفید باشد، وجود یک نوع باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری است. هلیکوباکتر پیلوری میتواند یکی از دلایل اصلی ایجاد زخم معده باشد. عفونت هلیکوباکترپیلوری، پوشش محافظتی معده را شکسته و به اسیدها اجازه ورود داده و ایجاد زخم معده میکند.
بسیاری از افراد ممکن است در معدهی خود هلیکوباکترپیلوری را داشته باشند اما اکثر آنها دچار زخم معده نمیشوند. مصرف پسته و سایر آجیلهای غنی از آنتیاکسیدانها میتواند به حفظ ثبات این باکتریها کمک کرده و از ایجاد زخم معده جلوگیری کند.
خوردن پسته میتواند به کاهش کلسترول و فشار خون کمک کند. مصرف پسته میزان کلسترول بد در بدن افراد را کاهش و میزان کلسترول خوب در بدن را افزایش میدهد. و باعث کاهش میزان فشارخون میشود. کم کردن میزان کلسترول و فشار خون برای بدن امری حیاتی است، زیرا میتواند ریسک بروز بیماری قلبی را کاهش دهد.
همانطور که قبلا اشاره کردیم پسته غنی از پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی است و تمام گروههای سنی میتوانند آن را در رژیم غذایی خود بگنجانند. کودکان که در سن رشد قرار دارند لازم است از مواد غذایی سالم استفاده کنند و خواص پسته برای کودکان نیز در تحقیقات زیادی اثبات شده است. خوردن پسته برای همه افراد مناسب است اما به خاطر محتوای آهن این آجیل، دخترها نباید از خوردن آن غافل شوند. پسته به دلیل داشتن پتاسیم و سایر مواد معدنی در رشد کودکان بسیار ضروری است. قراردادن پسته در رژیم غذایی کودکان برای رشد ماهیچهها، اسنخوانها و ارگانهای داخلی بدن آنها بسیار مفید است. علاوه بر این آجیل برای بهبود عملکرد سیستمهای عصبی کودکان نیز میتواند بسیار موثر باشد.
مصرف یک وعده پسته میتواند تقریبا تمام نیازهای روزانهی بدن به آهن، کلسیم، فولات و پتاسیم را در دوران بارداری تامین کند. این مواد معدنی برای رشد و نمو جنین بسیار ضروری و مهم هستند. از فواید و خواص پسته در دوران بارداری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پسته حاوی مواد مغذی زیادی است که میتوانند در کاهش قند خون بدن موثر باشند. پسته حاوی آنتیاکسیدانهایی مانند کاروتنوئید و ترکیبهای فنولیکی است که در کنترل میزان قند خون مؤثر هستند.